Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Κυπριακή Δημοκρατία διεξάγεται στις 5 Φεβρουαρίου 2023 σε μία περίοδο που το Κυπριακό βρίσκεται για ακόμη μία φορά σε αδιέξοδο, ενώ οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι ραγδαίες λόγω και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, υποψήφιος ΔΗΣΥ, σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» απαντά σε τρεις κρίσιμες ερωτήσεις για το Κυπριακό, τι στάση απέναντι στη Ρωσία, και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση, η οποία μπορεί να αναδειχθεί σε καταλύτη εξελίξεων για την Ανατολική Μεσόγειο.
Κυπριακό: Μπορεί να σπάσει το αδιέξοδο και πώς; Τι πρωτοβουλίες θα αναλάβετε απέναντι στα τετελεσμένα και ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές σας;
Ξέρουμε καλά ποια Τουρκία έχουμε απέναντί μας. Είναι η κατοχική αναθεωρητική δύναμη που απειλεί από τον Εβρο έως την ΑΟΖ μας, ο υποκινητής υβριδικών συγκρούσεων και ο βασικός υπαίτιος για το σημερινό αδιέξοδο.
Το θέμα είναι ποια πρέπει να είναι η δική μας στρατηγική ώστε να διασφαλίσουμε το μέλλον μας, την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού και να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητες για επανένωση της χώρας. Κάθε μέρα που περνά χωρίς λύση μάς φέρνει πιο κοντά στην απώλεια, τη διχοτόμηση ή την προσάρτηση. Δεν επαναπαυόμαστε, ούτε τα περιμένουμε όλα από τους ξένους.
Οφείλουμε να ενισχύουμε τις αμυντικές μας ικανότητες, να αναβαθμίζουμε τις σχέσεις μας με φίλους και συμμάχους και να αποδεικνύουμε στην πράξη πως εμείς θέλουμε επιστροφή στον διάλογο και λύση.
Πρέπει σε κάθε ευκαιρία να στέλνουμε το μήνυμα στη διεθνή κοινότητα ότι εμείς θέλουμε λύση, με προσήλωση στη συμφωνημένη βάση λύσης της ΔΔΟ και του πλαισίου του ΓΓ του ΟΗΕ. Και να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας προς αυτή την κατεύθυνση. Η θετική προσέγγιση εκ μέρους μας σημειώνεται από τη διεθνή κοινότητα και η άρση του αμερικανικού εμπάργκο αμυντικού εξοπλισμού είναι η απόδειξη.
Για να σπάσουμε το αδιέξοδο έχω καταθέσει δημόσια την πρότασή μου που συνδυάζει ασφάλεια και ενέργεια, για να φτάσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και σε λύση. Δυο παράγοντες που μπορούν να επιδράσουν καταλυτικά και σήμερα βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής και δυτικής ατζέντας.
Η ασφάλεια να γίνει υπόθεση και του ΝΑΤΟ με αίτημα για άμεση ένταξη. Να απελευθερώσουμε το ενεργειακό δυναμικό μας, παρέχοντας στην περιοχή και στην Ευρώπη έναν εναλλακτικό διάδρομο φυσικού αερίου, κάτι που θα έχει όφελος για όλες τις πλευρές, ακόμη και για την Τουρκία.
Δεν είμαστε αφελείς για να θεωρούμε άμεση την ένταξή μας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με άλυτο το Κυπριακό. Σας θυμίζω τη στάση της Τουρκίας απέναντι στην απόφασή μας για ένταξη στην ΕΕ, όταν απειλούσε με πόλεμο.
Μπορεί όμως να έχει την αποδοχή άλλων διεθνών παραγόντων που παίζουν καταλυτικό ρόλο στις τελικές αποφάσεις. Εξάλλου κανείς δεν υποστήριξε ότι θα λύσουμε το Κυπριακό με το ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ όμως, όπως και η ΕΕ, είναι σημαντικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στη λύση.
Πώς θα αντιμετωπίσετε τον παράγοντα Ρωσία; Η ρήξη μπορεί να έχει συνέπειες στο Κυπριακό;
Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων στην Ευρώπη και στον κόσμο είναι εύθραυστη και ρευστή. Τα δεδομένα είναι δύσκολα, ειδικά για την Ευρώπη που πάλεψε να κλείσει τις πληγές που άφησαν πίσω δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι.
Σεβόμαστε τη στάση της Ρωσίας σε πολλές ψηφοφορίες στον ΟΗΕ αλλά και ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά η καταδίκη της παραβίασης κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων οποιασδήποτε χώρας είναι για εμάς θέση απαραβίαστη.
Η Κύπρος δεν μπορεί να πατά σε δύο βάρκες. Ιστορικά, αυτή η στρατηγική μόνο κακό μάς έκανε. Ανήκουμε στην Ευρώπη και τη Δύση. Για λόγους αρχής αλλά και συμφέροντος συντασσόμαστε με την οικογένειά μας και τους συμμάχους μας.
Ελπίζουμε να ομαλοποιηθεί η κατάσταση με την αποχώρηση της Ρωσίας από την Ουκρανία. Μια φιλειρηνική και δημοκρατική Ρωσία είναι πολύτιμος σύμμαχος για την Κύπρο και την Ευρώπη.
Ενεργειακή κρίση: Μπορεί να γίνει καταλύτης για συμβιβασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, ακόμα και αν η Τουρκία δεν συναινέσει σε λύσεις; Θα λέγατε ναι σε μία συμφωνία τύπου Λιβάνου – Ισραήλ μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, ή σε διαμοιρασμό των κερδών από τους υδρογονάνθρακες με τους Τουρκοκυπρίους, χωρίς λύση του Κυπριακού;
Η θέση μου είναι ξεκάθαρη. Να αξιοποιήσουμε την ασφάλεια και την ενέργεια ως καταλύτες για τη λύση. Και με τη λύση του Κυπριακού και μόνο με τη λύση, να μπουν όλες οι χώρες της γειτονιάς μας στην ενεργειακή εξίσωση με αυστηρά εμπορικούς όρους και με άξονα τη διανομή του φυσικού αερίου. Της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης.
Αλλιώς, αν χάσουμε το μοναδικό μας πλεονέκτημα, γιατί να συναινέσει η Τουρκία στον διάλογο και την τελική συμφωνία για το εθνικό μας θέμα;
Μια συμφωνία με την Τουρκία για οριοθέτηση των ΑΟΖ ευπρόσδεκτη, όχι όμως ρεαλιστική.
