Ένα μήνα σχεδόν μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, το ενδιαφέρον των διεθνών ΜΜΕ είναι στραμμένο στην Ελλάδα και στον τρόπο που οι ελληνικές αρχές χειρίστηκαν την υπόθεση. Με νέο ρεπορτάζ το BBC υποστηρίζει, επικαλούμενο μαρτυρίες, ότι οι επιζώντες πιέστηκαν από το Λιμενικό για να υποδείξουν ως διακινητές τους Αιγύπτιους που βρίσκονται προφυλακισμένοι αντιμετωπίζοντας βαριές κατηγορίες.
Το βρετανικό μέσο μίλησε με δύο επιζώντες του ναυαγίου, οι οποίοι ανέφεραν όπως και άλλοι ότι λίγο πριν τη βύθιση του σκάφους το Λιμενικό είχε δέσει με σχοινί το αλιευτικό, γεγονός που προκάλεσε πρόβλημα στην ευστάθειά του.
«Μην μιλάτε»
«Μείναμε για δύο ώρες στο νερό πριν μας περισυλλέξει η ακτοφυλακή», λένε ενώ καταγγέλλουν ότι όταν έφτασαν στην Καλαμάτα τους είπαν να μη μιλήσουν για τις ενέργειες του Λιμενικού και να ευχαριστούν την τύχη τους που είναι ζωντανοί.
«Όταν οι άνθρωποι έλεγαν ότι η ελληνική ακτοφυλακή ήταν η αιτία (σ.σ. της βύθισης), ο αξιωματούχος που ήταν υπεύθυνος για την ανάκριση ζήτησε από τον διερμηνέα να πει στον ερωτώμενο να σταματήσει να μιλάει», λέει ο Ahmad (σσ ο ένας από τους δύο επιζώντες – Το Ahmad δεν είναι το πραγματικό του όνομα).
«Επιζήσατε από τον θάνατο! Σταματήστε να μιλάτε για το περιστατικό! Μην κάνετε άλλες ερωτήσεις γι’ αυτό!», φέρεται ότι τους είπαν, σύμφωνα με την μαρτυρία του επιζώντα.
Οι δύο πρόσφυγες που μίλησαν στο BBC λένε ότι φοβούνται να μιλήσουν με το όνομά τους γιατί πιστεύουν ότι θα κατηγορηθούν και αυτοί όπως οι Αιγύπτιοι.
«Αν υπήρχε ένα δίκαιο σύστημα, θα συνεισφέραμε σε αυτή την υπόθεση», λέει ο Ahmad.
«Άδικες κατηγορίες»
Οι ελληνικές αρχές λένε ότι οι κατηγορούμενοι Αιγύπτιοι άνδρες είναι μέλη ενός κυκλώματος λαθρεμπορίας και αναγνωρίστηκαν από συνεπιβάτες. Αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και ισόβιας κάθειρξης εάν κριθούν ένοχοι.
Ορισμένοι επιζώντες ισχυρίζονται ότι ορισμένοι από τους εννέα υπόπτους κακομεταχειρίστηκαν τους επιβαίνοντες στο πλοίο – ενώ άλλες μαρτυρίες λένε ότι ορισμένοι προσπαθούσαν πραγματικά να βοηθήσουν, αναφέρει το BBC.
Όμως ο Ahmad και ο Musaab είπαν ότι η ακτοφυλακή είχε δώσει εντολή σε όλους τους επιζώντες να πουν ότι οι εννέα Αιγύπτιοι ήταν οι διακινητές.
«Φυλακίστηκαν και κατηγορήθηκαν άδικα από τις ελληνικές αρχές σε μια προσπάθεια να καλύψουν το έγκλημά τους», λέει ο Musaa
Η είδηση ότι συνελήφθησαν εννέα άτομα ως διακινητές προβλήθηκε ως επιτυχία των ελληνικών αρχών, αναφέρει το BBC, ωστόσο «χτύπησε καμπανάκι» για τον Farzin Khavand, που φοβήθηκε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Παρόμοιες περιπτώσεις
Ο Farzin Khavand, βρετανός πολίτης που μιλάει φαρσί, ζει στην Καλαμάτα εδώ και 20 χρόνια και έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του ως διερμηνέας στις ελληνικές αρχές σε ναυάγιο που έγινε πέρσι και από το οποίο διασώθηκαν 32 άνθρωποι, 28 Αφγανοί και 4 Ιρανοί.
Σε εκείνη την περίπτωση λέει ότι οι Ιρανοί είχαν κατηγορηθεί ως διακινητές, χωρίς αυτό να προκύπτει από τα όσα του είχαν δηλώσει οι διασωθέντες οι οποίοι είπαν ότι ο οδηγός του σκάφους τους είχε εγκαταλείψει και ότι προσπαθούσαν όλοι να χειριστούν τη βάρκα προκειμένου να μην βυθιστούν.
Τα όσα του είπαν οι διασωθέντες τα μετέφερε στις λιμενικές αρχές αλλά λέει ότι όταν είδε τα πρακτικά η μαρτυρία των Αφγανών είχε αλλάξει και κατονόμαζαν τους Ιρανούς ως διακινητές.
Λέει ακόμα ότι οι Ιρανοί του είπαν ότι κάποιοι από τους Αφγανούς συνεπιβάτες τους είχαν πιεστεί από την ακτοφυλακή να τους κατονομάσουν ως τους διακινητές ανθρώπων – για να αποφύγουν να τους αντιμετωπίσουν «δυσάρεστα», να τους απειλήσουν με φυλάκιση και να τους «επιστρέψουν στους Ταλιμπάν».
Το κατηγορητήριο τελικά κατέρρευσε. Ο κ. Khavand λέει ότι δεν ήταν πρόθυμος να βοηθήσει ξανά την ελληνική ακτοφυλακή.
Το BBC αναφέρει ότι δεν πήρε απάντηση από τις ελληνικές αρχές στα αιτήματα για σχολιασμό που τους έθεσε, ενώ ζήτησε συνέντευξη από τον υπουργό Ναυτιλίας αλλά προς το παρόν δεν έχει πάρει απάντηση.
Οι εγγυήσεις της Δικαιοσύνης
Στο βρετανικό μέσο μιλάει και η δικηγόρος από την Καλαμάτα Χρυσάνθη Καούνη που εκφράζει την ανησυχία της για τον τρόπο που αποδίδεται δικαιοσύνη. Η ίδια έχει συμμετάσχει σε περίπου 10 παρόμοιες υποθέσεις.
«Οι ανησυχίες μου αφορούν τις μεταφράσεις, τον τρόπο συλλογής των αποδεικτικών στοιχείων και – αργότερα – τη δυνατότητα των κατηγορουμένων να αμφισβητήσουν αυτά τα στοιχεία», δήλωσε.
«Εξαιτίας αυτών των τριών σημείων, δεν νομίζω ότι υπάρχουν επαρκείς εγγυήσεις σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τελικά δεν πιστεύω ότι αποδίδεται δικαιοσύνη», αναφέρει.
Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η μέση δίκη στην Ελλάδα για μετανάστες που κατηγορούνται για διακίνηση διαρκεί μόλις 37 λεπτά και η μέση ποινή φυλάκισης που επιβάλλεται είναι τα 46 χρόνια.
Η μελέτη ισχυρίζεται ότι οι ετυμηγορίες συχνά προέκυπταν με βάση τη μαρτυρία ενός και μόνο αστυνομικού ή αξιωματικού του λιμενικού και, σε περισσότερα από τα τρία τέταρτα των περιπτώσεων, δεν εμφανίστηκαν στο δικαστήριο για να εξεταστούν τα στοιχεία τους.
Το σκάφος σε κίνδυνο ώρες πριν το ναυάγιο
Στο δημοσίευμα γίνεται ακόμα αναφορά στο βίντεο ντοκουμέντο που αποκάλυψε ο Βασίλης Λαμπρόπουλος στο MEGA και δείχνει το αλιευτικό να γέρνει επικίνδυνα ώρες πριν τη βύθισή του τη στιγμή που άλλο πλοίο προσπαθεί να του δώσει τρόφιμα.
Το βίντεο που δείχνει τον κίνδυνο που διέτρεχαν οι εκατοντάδες επιβάτες στο συγκεκριμένο σαπιοκάραβο, τραβήχτηκε σε χρόνο που το Λιμενικό είχε αναφέρει ότι βρισκόταν σε σταθερή πορεία, λέει το βρετανικό μέσο.
Το BBC Verify επιβεβαίωσε ότι το υλικό τραβήχτηκε όταν το λιμενικό ισχυρίστηκε ότι το σκάφος δεν χρειαζόταν διάσωση. Έχει επίσης επιβεβαιώσει ότι το μεγαλύτερο πλοίο στο βάθος είναι το πετρελαιοφόρο Faithful Warrior, από το οποίο είχε ζητηθεί να δώσει προμήθειες στο σκάφος των μεταναστών.
Να ανασυρθεί το σκάφος
Ο Ahmad λέει ότι ο ίδιος και οι άλλοι επιζώντες θέλουν τώρα οι αρχές να ανασύρουν το ναυάγιο και τους ανθρώπους που βυθίστηκαν μαζί του, αλλά τους είπαν ότι είναι πολύ δύσκολο και ότι τα νερά είναι πολύ βαθιά.
Το συγκρίνει με τα τεράστια χρηματικά ποσά και τους πόρους που δαπανήθηκαν για την αναζήτηση πέντε ατόμων στο υποβρύχιο Titan στο Βόρειο Ατλαντικό τον Ιούνιο.
«Αλλά ήμασταν εκατοντάδες», λέει. «Δεν είναι μόνο ένα πλοίο. Είναι οι φίλοι και η οικογένειά μας».