H δολοφονία του 17χρονου Ναέλ -Γάλλου πολίτη αλγερινής καταγωγής- από έναν 38χρονο αστυνομικό στη Ναντέρ πυροδότησε σκληρές αναταραχές αναδεικνύοντας ότι η Γαλλία είναι βαθιά διχασμένη χώρα. 18 χρόνια μετά την εξέγερση του 2005 οι κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες όχι απλά παγιώνονταν, αλλά διευρεύονταν με μέτρα «ασπιρίνη» στο πλαίσιο μιας «μινιμαλιστικής επανένταξης», όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο Σερζ Ζιλί στη Liberation.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει κατηγορηθεί ότι αθέτησε την υπόσχεση να μειώσει το φυλετικό και οικονομικό χάσμα. Λίγα μόλις χιλιόμετρα από το φτωχό προάστιο του Παρισιού όπου έλαβαν χώρα οι πυροβολισμοί, ο γαλλικός χρηματοπιστωτικός τομέας γνωρίζει άνθηση, καθώς ο Μακρόν επέλεξε να παραμείνει πιστός σε μια άλλη υπόσχεση. Να μετατρέψει το Παρίσι σε ένα χρηματοπιστωτικό κέντρο που δεν θα έχει τίποτα να ζηλέψει από το Σίτι.
Να γίνει το Παρίσι το νέο Σίτι
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ έβλαψε τη χρηματοπιστωτική ανταγωνιστικότητα της χώρας, με το Reuters να αναφέρει ότι το Λονδίνο έχασε δισεκατομμύρια ευρώ από τις καθημερινές συναλλαγές μετοχών και παραγώγων στα χρηματιστήρια της ΕΕ μετά την αποχώρησή του από την ΕΕ. Ερευνητές του London School of Economics έχουν επισημάνει ότι οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες θα είναι μεταξύ των τομέων που θα πληγούν περισσότερο από το Brexit.Το Λονδίνο, που είδε να απειλείται η ανταγωνιστικότητά του Citi, επιχειρεί να διαμορφώσει ένα θεσμικό πλαίσιο, που χαρακτηρίζεται ως Big Bang 2.0, το οποίο θα στηρίξει τον σημαντικό κλάδο για την βρετανική οικονομία -αποφέρει 76 δισ. λίρες φορολογικά έσοδα στα ταμεία του- σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.
O Γάλλος πρόεδρος, που υπήρξε τραπεζίτης, ήταν σαφής όσον αφορά τα σχέδιά του να αξιοποιήσει στο έπακρο την εγκαταλελειμμένη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου ως οικονομικό εφαλτήριο στην Ευρώπη, αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι Financial Times. Όταν ο Μακρόν ανέλαβε πριν από έξι χρόνια είχε μια σαφή στρατηγική,» εξηγεί αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών. «Ο στόχος ήταν να είναι ο κύριος δικαιούχος του Brexit». Το μεγαλύτερο κέρδος της Γαλλίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών προήλθε μέσω των πέντε μεγάλων αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών, οι οποίες έχουν μετακινήσει τουλάχιστον 1.600 υπαλλήλους στο Παρίσι, σύμφωνα με υπολογισμούς των Financial Times. Το 2021, σύμφωνα με ετήσια μελέτη της EY, η Γαλλία ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά τον αριθμό των αμερικανικών σχεδίων άμεσων ξένων επενδύσεων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που κατευθύνονται στην Ευρώπη, αντιπροσωπεύοντας 19 σχέδια, έναντι 17 του Ηνωμένου Βασιλείου. Εάν οι traders θα έπρεπε να μετακινηθούν στην ευρωζώνη, το Παρίσι είναι πάντα μια ελκυστική τοποθεσία αλλά ο πολιτικός σχεδιασμός της κυβέρνησης Μακρόν ενισχύει την ελκυστικότητα.
Οι τρείς πυλώνες της στρατηγικής
Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης εξηγούν ότι η στρατηγική εδράζεται σε τρεις πυλώνες.
Ο πρώτος πυλώνας επικεντρώνεται στη φορολογική μεταρρύθμιση. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο μόλις αύξησε τον εξαιρετικά χαμηλό εταιρικό φορολογικό συντελεστή του 19% σε 25%, η Γαλλία μείωσε τον δικό της από 33%, επίσης σε 25%. Υπήρξαν φορολογικές εκπτώσεις έως και 50% στα ατομικά εισοδήματα των ξένων στελεχών και των επί μακρόν ομογενών που επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Το αποτέλεσμα ήταν μια παγκόσμια εισροή στελεχών: Η Bank of America στο Παρίσι, για παράδειγμα, απασχολεί σήμερα περίπου 600 υπαλλήλους (από 70 πριν από μερικά χρόνια) από 49 διαφορετικές χώρες.
Ο δεύτερος πυλώνας του Μακρόν αφορά την ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα με την αμφιλεγόμενη αλλά κρίσιμη μεταρρύθμιση των συντάξεων για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, μια σειρά μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας αποσκοπεί στο να καταστήσει πιο ευέλικτες τις προσλήψεις, τις απολύσεις και τους όρους απασχόλησης.
Ο τρίτος πόλος έλξης είναι η πολιτική σταθερότητα. Ο Μακρόν δεν χαίρει της υψηλότερης δημοφιλίας αυτή την περίοδο. Όμως η προεδρία του θα τον οδηγήσει μέχρι το 2027 και ο υπουργός Οικονομικών του, Μπρούνο Λε Μερ, έχει αναλάβει τον ρόλο αυτό εδώ και έξι χρόνια. Στον αντίποδα η Βρετανία βιώσε μια σειρά πολιτικών αλλαγών με καταστρεπτικές συνέπειες στην οικονομία της. Δεν έχει περάσει ούτε χρόνος από την παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας για να στηρίξει την στερλίνα και τα βρετανικά ομόλογα. 
Πέρα όμως από κίνητρα υπάρχει και το μαστίγιο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαιτεί σταθερά τη σταθερή μετακίνηση σε τοποθεσίες της ευρωζώνης του προσωπικού που ασχολείται με τις επιχειρήσεις της ευρωζώνης. Γάλλοι αξιωματούχοι λένε ότι το πρόσφατο πρόστιμο που επέβαλε η ΕΚΤ στην Goldman Sachs, για εσφαλμένη δήλωση των κεφαλαίων κινδύνου, είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης για να υποχρεώσει τις τράπεζες να μετεγκαταστήσουν περισσότερα ανώτερα στελέχη διαχείρισης κινδύνων στην περιοχή. Παράλληλα, η Γαλλία εργάζεται για την προσέλκυση εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Μια ομάδα αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της Citadel,Millennium και Point72, έχει ήδη ανακοινώσει επεκτάσεις γραφείων.
Μια ακόμα παράμετρος που θα μπορούσε να είναι υπέρ του Μακρόν θα ήταν μια νίκη των Εργατικών στη Βρετανία, καθώς εκτιμάται ότι θα υιοθετήσουν φορολογική πολιτική που θα πλήξει τον κλάδο των ιδιωτικών μετοχών: πολλά στελέχη εξαγορών που εργάζονται στο Λονδίνο προέρχονται από τη Γαλλία και την ευρωζώνη και ο Μακρόν είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να τους προσελκύσει. Ωστόσο στελέχη της αγοράς παραδέχονται ότι το επίπεδο των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων που μεταφέρθηκαν στο Παρίσι δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες., ενώ υποχώρησαν και οι εσωτερικές επενδύσεις.Μετά την επίδοση ρεκόρ της Γαλλίας το 2021, το Ηνωμένο Βασίλειο επέστρεψε στην ξεκάθαρη πρώτη θέση για τις αμερικανικές άμεσες ξένες επενδύσεις στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών το 2022 και είναι ένα πολύ μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό κέντρο συνολικά. Πριν έξι μήνες η Βρετανία ανακοίνωσε μια δέσμη 30 μέτρων, η οποία ονομάστηκε «μεταρρυθμίσεις του Εδιμβούργου» οι οποίες, θα αναθεωρήσουν τους νόμους της ΕΕ που «πνίγουν την ανάπτυξη»
Τέλος, η Binance, το αμφιλεγόμενο ανταλλακτήριο κρυπτογράφησης, επέλεξε πέρυσι το Παρίσι ως τον ευρωπαϊκό κόμβο της, αλλά έκτοτε μηνύθηκε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Ίσως ο μεγαλύτερος κίνδυνος από όλους, όμως, είναι ο κοινωνικός. Η επέκταση του χρηματοπιστωτικού τομέα – που αντανακλάται στην αυξανόμενη επιρροή των αγγλοαμερικανικών προτύπων αμοιβών – μεγεθύνει το χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων. Αυτό αποτελεί εδώ και καιρό πηγή τριβής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πόσο χειρότερα θα εξελιχθεί στην ολοένα και πιο πολωμένη Γαλλία του Μακρόν, αναρωτιούνται οι Financial Times.
