Φέτος για τις γιορτές διαλέξτε για εσάς και τους αγαπημένους σας αξιόλογα βιβλία που προσφέρουν γνώσεις και αλλάζουν τον τρόπο σκέψης.
Θάνος Χ. Καψάλης
Μια ιστορία συγκινητική, καθώς συμπυκνώνει το πνεύμα της περιέργειας και της συνεργασίας στην αναζήτηση της γνώσης.
Το 1976 ο Φώτης Καφάτος έγραφε για το κλίμα εντός του οποίου ευδοκιμεί η βιολογική έρευνα:
«Στα δημιουργικά εργαστήρια οι καθηγητές και οι φοιτητές δουλεύουν πλάι-πλάι στην έρευνα … Ανταλλάσσουν διαρκώς ιδέες και κανείς δεν ξενίζεται πως οι πιο δημιουργικές συχνά προέρχονται από τους εικοσάχρονους. Το κλίμα αυτό είναι σημαντικό, γιατί επιστήμη δεν είναι ένα σύνολο πληροφοριών, αλλά ένας τρόπος σκέψης».
Ήταν σαν να ήθελε ο μεγάλος εκλιπών βιολόγος να περιγράψει την ατμόσφαιρα του μικρού εργαστηρίου του Columbia στο οποίο, στις αρχές του 20ού αιώνα, ένας εμπνευσμένος καθηγητής, ο Thomas Hunt Morgan και οι τρεις εικοσάχρονοι φοιτητές του, οι Η. Muller, A. Sturtevant και C. Bridges, έθεσαν τις βάσεις της Γενετικής στη μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα.
Την ιστορία αυτού του εργαστηρίου, του «δωματίου με τις μύγες», αφηγείται το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας. Μια ιστορία συγκινητική, καθώς συμπυκνώνει το πνεύμα της περιέργειας και της συνεργασίας στην αναζήτηση της γνώσης, αλλά και μεγαλειώδης ταυτόχρονα. Αυτά που συνέβησαν δεν ήταν μόνο επαναστατικά για τη Γενετική και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται η έρευνα. Δημιούργησαν μια «σχολή» με μια δεκάδα σχεδόν βραβείων Νόμπελ, που ήταν μαθητές του Morgan ή μαθητές μαθητών του.
Βασίλης Κ. Φούσκας
Οι ευθύνες των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ευάγγελου Αβέρωφ για την κυπριακή τραγωδία
Ένα βιβλίο-καταπέλτης για τη διαχείριση του Κυπριακού από την ελλαδική πλευρά. Είναι οι μεγάλες σκιές, που κουβαλά η ελληνική ιστορία για την Κύπρο και το Κυπριακό. Είναι τα όσα κρύβονται βαθιά μέσα στις σκοτεινές «σήραγγες» της ιστορίας.
Το βιβλίο είναι ένα ιστορικό εγχειρίδιο για το Κυπριακό. Η σημασία και η σπουδαιότητά του έγκειται στο γεγονός ότι βλέπει την ιστορία πέραν από την πεπατημένη. Από μια οπτική γωνία που η καθεστηκυία τάξη δεν μπορεί και δεν θέλει να την δει. Το βιβλίο αναδεικνύει πτυχές που παραμένουν καλά κρυμμένες από το βαθύ κράτος των Αθηνών. Ο Βασίλης Φούσκας με το βιβλίο του στέκεται απέναντι σε μια διαχρονική αφήγηση, βολική και με πολλά ερωτήματα να αιωρούνται. Μια αφήγηση που μόνο το κατεστημένο και τα μεγάλα συμφέροντα εξυπηρετεί. Ο ρόλος του Καραμανλή και του Αβέρωφ είναι γνωστός, αλλά σκοπίμως δεν αναφέρεται, δεν αναδεικνύεται.
Η καταστροφή της Κύπρου, ο βίαιος διαμελισμός της, είναι αποτέλεσμα των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Τουρκίας. Σε αυτούς σχεδιασμούς συναίνεσε και το πολιτικό κατεστημένο της Αθήνας. Το έγκλημα ανέλαβε να διαπράξει η ξενοκίνητη χούντα και οι εκπρόσωποί της στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ-Β. Μια κάστα προδοτών, που δεν δικάστηκε, δεν τιμωρήθηκε ποτέ!
και το τέλος της εβραϊκής επιχειρηματικότητας στην κατοχική Θεσσαλονίκη
Γιάννης Καρατζόγλου
Ένα ιστορικό δοκίμιο, το οποίο βασίζεται στη Διδακτορική Διατριβή του συγγραφέα που εγκρίθηκε από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ τον Ιούλιο 2022.
Η Θεσσαλονίκη των τελευταίων ετών πριν από τον Β΄ΠΠ προσπαθούσε να απορροφήσει τις αναταράξεις της περασμένης 15ετίας: την έλευση των προσφύγων σε μια κατεστραμμένη από πυρκαγιά πόλη, την οικονομική κρίση, τον διάχυτο αντισημιτισμό, τα συνεχή πραξικοπήματα κ.ο.κ.
Η 5ετία της Δικτατορίας του Ι. Μεταξά έφερε την διάλυση της ΕΕΕ και των χαλυβδόκρανων, των προσκόπων και παρεμφερών οργανώσεων, μια οικονομική σταθερότητα και μια επιβαλλόμενη κοινωνική γαλήνη που βασίζονταν στην εκτόπιση-εξορία των αριστερών «ταραξιών» του μεσοπολέμου, παράλληλα με μυστική προετοιμασία της χώρας εν όψει ενός προβλεπόμενου πολέμου.
Πώς ανατράπηκαν όλα με τη Γερμανική Κατοχή 1941-1944; Πώς αντέδρασε η κοινωνία και οι πολιτικές δυνάμεις της πόλης στον αφανισμό των Εβραίων κατοίκων της; Πού βρέθηκαν τόσες ύαινες να πέσουν πάνω στην εβραϊκή περιουσία; Ποιοι ήταν οι δοσίλογοι που συνεργάστηκαν με κάθε τρόπο με τον κατακτητή, πώς έδρασαν και τι απεκόμισαν; Πώς συμπεριφερθήκαν τα θεσμικά όργανα της πόλης σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο; Πώς αντιμετώπισε τον δοσιλογισμό η Δικαιοσύνη μετά την Απελευθέρωση; Τι απέγινε με τους «κατά την Κατοχήν πλουτίσαντας»; Ποιοι ήταν οι νέοι «εύποροι» στο τέλος της δεκαετίας 1941-1949; Έγινε μια αναδιανομή του πλούτου στην πόλη; Λειτούργησαν πάλι οι παλιές Ισραηλιτικές επιχειρήσεις; Ιδρύθηκαν νέες;
