Απτά παραδείγματα εναλλακτικής διαχείρισης περιβαλλοντικών ζητημάτων στο Χαλάνδρι, παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Βιώσιμη ανάπτυξη στο Χαλάνδρι», η οποία έγινε την Κυριακή 22 Ιανουαρίου στο 12ο Δημοτικό. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με συνεργασία των διευθύνσεων και των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων των 12ου και 13ου Δημοτικών σχολείων. Αντίστοιχες εκδηλώσεις ετοιμάζονται για το επόμενο διάστημα σε σχολεία και των πέντε πολεοδομικών ενοτήτων της πόλης.
Όπως επισήμανε ο αντιδήμαρχος Διαχείρισης Απορριμμάτων & Ανακύκλωσης Κώστας Γερολυμάτος στην έναρξη της εκδήλωσης, αυτό το διάστημα στο Χαλάνδρι καταγράφονται δύο παραδείγματα εναλλακτικής διαχείρισης περιβαλλοντικών ζητημάτων, με πολύ θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Το πρώτο αφορά στην εκτροπή των βιοαποβλήτων με την επέκταση του καφέ κάδου σε όλο το Χαλάνδρι και το δεύτερο στη διανομή νερού, για χρήσεις ποτίσματος και πλυσίματος, προερχόμενο από το ρωμαϊκό Αδριάνειο Υδραγωγείο, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Cultural Hidrant.
Η πρώτη δράση, όπως τόνισε ο κ. Γερολυμάτος ανοίγει την συζήτηση για το πώς μπορεί να αξιοποιηθούν τα συλλεγόμενα βιοαπόβλητα αλλά και τι είναι μια ενεργειακή κοινότητα, η οποία μπορεί να συγκροτηθεί γύρω από την παραγωγή βιοαερίου από τα απόβλητα κουζίνας, από τα νοικοκυριά μιας συνοικίας που συνεταιρίζονται. Πρόκειται για μια συζήτηση, είπε, που αντιλαμβάνεται τα βιοαπόβλητα ως κοινό αγαθό παραγωγής προϊόντων από την κοινότητα για την κοινότητα, και όχι ως σκουπίδι του πράσινου κάδου.
Η δεύτερη δράση, όπως υπογραμμίστηκε, αξιοποιεί το «φτηνό» νερό του Αδριάνειου Υδραγωγείου το οποίο αυτή τη στιγμή χάνεται στην θάλασσα, μεταβάλλοντας το αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αρχαίου υδραγωγείου σε θετικό. Η δράση αυτή θέτει ως στόχο όχι μόνο την ωφέλεια των κατοίκων της πόλης, αλλά και τη δοκιμή διαχείρισης ενός πόρου (του νερού) από τη συνοικία, μέσω της Αλληλέγγυας Κοινότητας νερού του Αδριάνειου.
Τους τρόπους με τους οποίους μπορούν οι πολίτες να συνδεθούν με το δίκτυο μη πόσιμου νερού, παρουσίασε ο κ. Χρήστος Γιοβανόπουλος, από την ομάδα έργου του ευρωπαϊκού προγράμματος Cultural Hidrant. Όπως σημείωσε, οι πολίτες μπορούν είτε να συνδεθούν απευθείας με το δίκτυο, είτε να προμηθεύονται το νερό του Αδριάνειου από τις δημοτικές υδροφόρες.
Διαχείριση απορριμμάτων και κλιματική αλλαγή
Στο πλαίσιο της ίδια εκδήλωσης, ο καθηγητής ΕΜΠ και εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος Χαλανδρίου για θέματα ανακύκλωσης, κ. Γεράσιμος Λυμπεράτος, εξήγησε πώς η διαχείριση των απορριμμάτων επηρεάζει την κλιματική αλλαγή και τη συνολική προσέγγιση κυκλικής οικονομίας που ακολουθεί ο Δήμος Χαλανδρίου τα τελευταία χρόνια στον τομέα αυτό.
Ανέπτυξε ιδιαίτερα το θέμα των βιοαποβλήτων που έχουν καθοριστικό ρόλο στην κατεύθυνση αυτή. Συγκεκριμένα εξήγησε πως με το πρόγραμμα Waste4Think αναπτύχθηκε συστηματικά ένα σχέδιο διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων και εν συνεχεία αξιοποίησής τους σε συνεργασία με το ΕΜΠ για την παραγωγή χρήσιμων υλικών όπως κομπόστ, βιοαέριο για κίνηση των απορριμματοφόρων και εναλλακτικό καύσιμο για την τσιμεντοβιομηχανία.
Το Χαλάνδρι με το παράδειγμα αυτό έδειξε ένα ιδανικό τρόπο διαχείρισής των απορριμμάτων με σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη, επιτυγχάνοντας την μείωση των σύμμεικτων αποβλήτων για τους συμμετέχοντες σε μόλις 15% της αρχικής ποσότητας. Σε αυτή τη φάση επεκτείνεται πλέον σταδιακά το σύστημα της διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων με την τοποθέτηση καφέ κάδου σε όλη την πόλη. Παράλληλα, επειδή καθοριστική σημασία έχει όχι μόνο η αξιοποίηση των βιοαποβλήτων αλλά και η πρόληψη δημιουργίας τους, ο κ. Λυμπεράτος αναφέρθηκε στην πρόσφατη σύσταση, από τον Δήμο Χαλανδρίου, Μονάδας Αποτροπής Απωλειών Τροφών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων, με την υποστήριξη τριών νέων ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Ενεργειακές κοινότητες
Ο κ. Πέτρος Μαρκόπουλος, από το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ (Δίκτυο Αειφόρων Νήσων για τις ενεργειακές κοινότητες), με τη σειρά του εστίασε στον τρόπο λειτουργίας των ενεργειακών κοινοτήτων, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι είναι συνυφασμένες με έναν πιο δημοκρατικό τρόπο διαχείρισης, που εμπεριέχει στοιχεία κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
Καθοριστικός παράγοντας η συμμετοχή των πολιτών
Στον κομβικό ρόλο της συμμετοχής των πολιτών στην επιτυχία τέτοιων εγχειρημάτων στάθηκε η κ. Ελένη Μουγιάκου από τον Συνεταιρισμό Εργαζομένων Commonspace, τονίζοντας ότι απαιτείται να συμμετέχουμε όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο, αλλά και συλλογικά, με στόχο να αλλάξει πλήρως η σχέση του πολίτη με την κοινότητα.
Συμμετοχικό εργαστήριο – Πλατφόρμα συμμετοχικού σχεδιασμού
Οι παριστάμενες/ οι είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν τη γνώμη τους, στο πλαίσιο τους συμμετοχικού εργαστηρίου που ακολούθησε, με στόχο τη συλλογή δεδομένων γύρω από δύο άξονες: Πρώτον την αξιοποίηση των βιοαποβλήτων (ανάγκες και ιδέες) στα πλαίσια μίας ενεργειακής κοινότητας, και δεύτερον γύρω από δυνητικούς ενδιαφερόμενους, ανάγκες και πόρους, θεματικές συμμετοχής/ενασχόλησης και υποδομές για τη σύσταση και λειτουργία μία ενεργειακής κοινότητας. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, μαζί με άλλα, αποτελούν την πρώτη ύλη για μία καινοτόμα ψηφιακή πλατφόρμα συμμετοχικού σχεδιασμού που θα λειτουργήσει το επόμενο διάστημα, ενισχύοντας τις διαδικασίες συμμετοχής και δημιουργίας ενεργειακών κοινοτήτων στο Χαλάνδρι.
Το συμμετοχικό εργαστήριο οργάνωσε η Commonspace, η οποία εξειδικεύεται σε διαδικασίες/ εργαστήρια συμμετοχικού σχεδιασμού. Τους συμμετέχοντες/ουσες καθοδήγησαν οι κυρίες Γιούλη Αθουσάκη και Αναστασία Χρηστάκη, από την Commonspace.
Σε όλους μοιράστηκε κομπόστ λίπασμα, που έχει παραχθεί από συλλεγμένα βιοαπόβλητα της κουζίνας των Χαλανδραίων.
Η δ/νση Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ανακύκλωσης του Δήμου Χαλανδρίου ευχαριστεί θερμά τους συλλόγους γονέων του 12ου και 13ου Δημοτικού αλλά και τις διευθύντριες των δύο σχολείων όπως και του 15ου Νηπιαγωγείου για τη συνεργασία και τη συμβολή τους στην οργάνωση της εκδήλωσης, αλλά και την παρουσία τους σε αυτήν.
