Η άσκηση «Deniz Kurdu» ή «Θαλασσόλυκος» ήταν επί σειρά ετών η μεγαλύτερη αεροναυτική άσκηση της Τουρκίας. Με κάποιους να τη χαρακτηρίζουν τα προηγούμενα χρόνια και δη όταν η ένταση μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας χτυπούσε «κόκκινο» και ως «πρόβα πολέμου».
Μία πρόβα στην οποία συμμετείχε κάθε φορά που πραγματοποιούνταν το σύνολο των επιχειρησιακά διαθεσίμων μονάδων του Τουρκικού Ναυτικού. Ο «Θαλασσσόλυκος 2023» ωστόσο που αρχικά προγραμματιζόταν να πραγματοποιηθεί στο διάστημα 1-4 Ιουνίου και 6-12 Ιουνίου – εξαιρώντας την αργία του Αγίου Πνεύματος – ακυρώθηκε. Το άτυπο μορατόριουμ αλλά και οι εκλογές φαίνεται να έδωσαν στην Τουρκία την ευκαιρία να κάνει και οικονομία χρημάτων, μέσω της ακύρωσης του «Θαλασσόλυκου».
Η είδηση ότι η Αγκυρα σκέφτεται να ακυρώσει την άσκηση δημοσιοποιήθηκε στις 26 Μαΐου, δύο μέρες πριν από τις δεύτερες κάλπες των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία. Με ανώτατες στρατιωτικές πηγές στην Αθήνα να μιλούν για μία κίνηση καλής θέλησης.
Να μην «ταράξουν» τα νερά
Σύμφωνα με διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές η ακύρωση του «Θαλασσόλυκου» για την Αθήνα είναι ένα μήνυμα ιδιαίτερης σημασίας, όσον αφορά τη διατήρηση της ηρεμίας στην παρούσα περίοδο. Εκτιμάται ότι έγινε στο πλαίσιο του πολύ σφιχτού – έστω και άτυπου – μορατόριουμ που έχει ξεκινήσει από τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία και μετά και τηρείται ευλαβικά με το ημερολόγιο των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων να παραμένει κενό από τον Φεβρουάριο μέχρι σήμερα.
Ο «Θαλασσόλυκος» θα αναιρούσε τη «συμφωνία κυρίων» που έκαναν οι δύο πρώην υπουργοί Αμυνας Ελλάδας και Τουρκίας, Νίκος Παναγιωτόπουλος και Χουλουσί Ακάρ, κατά τη συνάντησή τους στο πεδίο των καταστροφικών σεισμών για τήρηση και επέκταση του μνημονίου Παπούλια – Γιλμάζ. Ωστόσο το γεγονός ότι επιλέχθηκε να μην πραγματοποιηθεί, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές δείχνει ένα μεγάλο βήμα από την Αγκυρα, στο πλαίσιο της διάθεσης να μην «ταράξουν» τα νερά. Ακόμα. Ενα βήμα πολύ πιο μεγάλο για την ίδια την Τουρκία, από όσο ίσως αντιλαμβάνεται η Ελλάδα, όπως σημείωναν οι ίδιες πηγές.
Την πεποίθηση της Αθήνας άλλωστε που αφορά την ακύρωση στο πλαίσιο της διάθεσης για τήρηση της ηρεμίας – επί του παρόντος – ενισχύει και το γεγονός ότι η Αγκυρα ανταποκρίθηκε στα περιστατικά των μεταναστευτικών ροών στον Εβρο παρεμβαίνοντας αμέσως, μετά και την επικοινωνία του ΥΠΕΞ Βασίλη Κασκαρέλη με τον ομόλογο του Χακάν Φιντάν.
Το σύνολο των τουρκικών μονάδων
Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι το 2021 στην «Deniz Kurdu», σύμφωνα με δημοσιεύματα είχαν πάρει μέρος 132 πλοία, 10 υποβρύχια, 43 αεροσκάφη, 28 ελικόπτερα και 14 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πάνω από 20.000 προσωπικού. Ακόμα είχε ανακοινωθεί ότι έλαβαν μέρος ομάδες αμφίβιων καταδρομέων SAT ve SAS, επιθετικά ελικόπτερα του στρατού ξηράς, επιθετικά αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας, αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και μεταγωγικά, σωστικές ομάδες και ελικόπτερα διάσωσης, δυνάμεις και ελικόπτερα των ειδικών δυνάμεων, κορβέτες έρευνας και διάσωσης και άλλα σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής. Να σημειωθεί ότι στα αρχικά σενάρια για φέτος ήταν να πάρει μέρος στην άσκηση και το ελικοπτεροφόρο «Ανατολού».
Πέραν της ισχύος του άτυπου μορατόριουμ, στρατιωτικές πηγές εικάζουν ότι στην ακύρωση συνετέλεσε και το γεγονός των εκλογών στην ίδια την Τουρκία. Αφού οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα έφεραν και αλλαγές στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, με την υπουργοποίηση του τούρκου αρχηγού ΓΕΕΘΑ Γιασάρ Γκιουλέρ και τέτοιες ασκήσεις δεν επιτρέπουν τον παραμικρό περισπασμό.
Αρμόδιες πηγές, εξάλλου, σημειώνουν πως αποτέλεσμα της ακύρωσης της άσκησης είναι και η σημαντική εξοικονόμηση πόρων για την Τουρκία, αφού τέτοια εγχειρήματα είναι εξαιρετικά δαπανηρά. Εστω και αν η Αγκυρα έχει δείξει ότι, παρά την οικονομική κρίση, δεν φείδεται χρημάτων όταν πρόκειται για επίδειξη ισχύος. Η εξοικονόμηση τουρκικών λιρών από τη ματαίωση του «Θαλασσόλυκου» ήταν ιδιαίτερα σημαντική.
Επικοινωνία Μπλίνκεν – Φιντάν
Οπως σημείωναν στα «ΝΕΑ» αρμόδιες πηγές η Τουρκία δείχνει να αλλάζει τακτική – όχι θέσεις – και θεωρούν ότι τα «ήρεμα νερά» θα φτάσουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Δεδομένων και των ευρύτερων διπλωματικών επιδιώξεων του Ερντογάν σε σχέση με τη Δύση, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Χθες πραγματοποιήθηκε η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία του αμερικανού ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν με τον τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν.
Στην ατζέντα η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η Ουκρανία, αλλά και τα F-16, ενώ χθες συνεδρίασε για πρώτη φορά μετά τις εκλογές και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας. Στο τραπέζι τα θέματα της Σουηδίας και της Ουκρανίας, αλλά και η Κύπρος, το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος.
