Ρωσία: Πώς το Κρεμλίνο δυναμιτίζει τον ενεργειακό της κλάδο

Το ανώτατο όριο τιμών στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου, που αποφάσισε η G7, ανάγκασε το Κρεμλίνο να αυξήσει τη φορολογική επιβάρυνση των παραγωγών, επιφέροντας νέο πλήγμα σε έναν ενεργειακό τομέα που ήδη παλεύει με τις δυτικές κυρώσεις.

Σύμφωνα με ανάλυση της φορολογικής αυτής αλλαγής, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της G7, και την οποία παρουσιάζουν οι Financial Times, η κίνηση αυτή είναι πιθανό να αποτύχει θυσιάζοντας την ικανότητα του κλάδου να επενδύει μακροπρόθεσμα, στον βωμό της κάλυψης του κενών στα κρατικά οικονομικά. «Είναι σίγουρα καταστροφικό για τη βιομηχανία τους», είπε ένας αξιωματούχος του συνασπισμού στους Financial Times.

«Οι αλλαγές της Ρωσίας θα υποβαθμίσουν τη μελλοντική παραγωγική ικανότητα της ρωσικής βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου αφαιρώντας έσοδα που διαφορετικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις σε εξοπλισμό, εξερεύνηση και υπάρχοντα κοιτάσματα».

Αλλαγές στη φορολόγηση

Τον περασμένο Απρίλιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν άλλαξε τη μέθοδο φορολόγησης των πετρελαϊκών εταιρειών της Ρωσίας ορίζοντας εισφορές με βάση τη διεθνή τιμή αναφοράς του αργού Brent μείον μια σταθερή έκπτωση, αντί για την τιμή του πετρελαίου Urals, του κυριότερου εξαγωγικού αργού της χώρας, το οποίο διαπραγματεύεται σε χαμηλότερη τιμή τους τελευταίους μήνες.

Στόχος της απόφασης του Κρεμλίνου ήταν να συγκεντρωθούν έως και 600 δισεκατομμύρια ρούβλια (8 δισεκατομμύρια δολάρια) σε πρόσθετα έσοδα, ώστε να καλυφθεί η τρύπα στα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου.

Το πρώτο τρίμηνο του 2023, τα ρωσικά φορολογικά έσοδα για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μειώθηκαν κατά 45% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 85% από έτος σε έτος τον Μάρτιο στα προϊόντα διύλισης πετρελαίου. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η Ρωσία εξαρτάται από τα εν λόγω έσοδα για το 45% του προϋπολογισμού της.

«Η φορολογική αλλαγή που κάνουν είναι εκ πρώτης όψεως απόδειξη ότι τα έσοδά τους υποφέρουν σημαντικά», είπε ο αξιωματούχος, που δεν κατονομάζεται από τους FT.

Το πλαφόν

Το ανώτατο όριο τιμής της G7 —που ορίστηκε στα 60 δολάρια το βαρέλι για το αργό— εισήχθη τον Δεκέμβριο μετά από μήνες συνομιλιών σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η ροή του ρωσικού πετρελαίου στην παγκόσμια οικονομία και να ελαχιστοποιηθεί η αναστάτωση στις αγορές, μειώνοντας παράλληλα τα έσοδα της Μόσχας. Δυτικοί αξιωματούχοι λένε ότι εκπληρώνει και τους δύο στόχους ως μέρος της στρατηγικής τους. Με τη φορολογική αλλαγή, η Ρωσία κλέβει από το «μέλλον» της για να πληρώσει για την «παρούσα» σύγκρουση, δήλωσε ο αξιωματούχος .

Η ρωσική παραγωγή πετρελαίου μειώθηκε τον περασμένο μήνα στα 10,4 εκατομμύρια b/d, πιθανώς αντανακλώντας την απειλή του Κρεμλίνου να μειώσει την παραγωγή ως αντίδραση στο ανώτατο όριο των τιμών, σύμφωνα με την OilX, τμήμα της εταιρείας συμβούλων Energy Aspects.

Οι εξαγωγές —κυρίως προς την Ασία— ήταν 4,7 εκατομμύρια b/d, κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας, σύμφωνα με την OilX.

Αν και οι χώρες της G7 πιστεύουν ότι το ανώτατο όριο τιμών τους λειτουργεί όπως προβλέπεται, τα τελωνειακά στοιχεία δείχνουν ότι οι Ρώσοι παραγωγοί πετρελαίου εξασφάλισαν υψηλότερες τιμές για τουλάχιστον ορισμένες εξαγωγές. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας υπολόγισε τον περασμένο μήνα ότι η σταθμισμένη μέση τιμή για τις εξαγωγές ρωσικού αργού είχε αυξηθεί πάνω από το ανώτατο όριο τιμής των 60 δολαρίων ανά βαρέλι τον Απρίλιο, με ποσότητες αργού να φτάνουν στην Άπω Ανατολή και να πωλείται τις τελευταίες εβδομάδες έως και 74 δολάρια/β.

Το αργό πετρέλαιο Brent διαπραγματευόταν αυτή την εβδομάδα στην τιμή των 71,40 $/b, σημειώνοντας πτώση σχεδόν 30% σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν.

Η συνάντηση στην Ιαπωνία

Οι υπουργοί Οικονομικών της G7 και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών πρόκειται να συναντηθούν στην Ιαπωνία αυτή την εβδομάδα ενόψει της συνόδου κορυφής των ηγετών αργότερα μέσα στον μήνα, όπου οι ρωσικές κυρώσεις αναμένεται να βρίσκονται στο επίκεντρο των συνομιλιών. «Θα δοθεί έμφαση στο ανώτατο όριο τιμών και στο πώς πέτυχε», είπε ο αξιωματούχος του συνασπισμού.