Το έθιμο των λαζαροκουλούρων αναβίωσε σήμερα στα Ανώγεια, σύμφωνα με το οποίο οι ζώντες, τιμούν μαρτυρούν και ανασκαλεύουν μνήμες των ανθρώπων που έφυγαν από τη ζωή. Πρόκειται για προαιώνιο έθιμο της ορεινής Κρήτης όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρωτοπρεσβύτερος Ανδρέας Κεφαλογιάννης.
Μαυροφορεμένες Ανωγειανές, ζυμώνουν μικρές και μεγαλύτερες κουλούρες τις οποίες πλουμίζουν με σταυρούς, στέφανα και άνθη. Οι λαζαροκουλούρες τοποθετούνται σε όλο το ναό, διαβάζονται κατά τη διάρκεια της θείας του Λάζαρου λειτουργίας και στη συνέχεια από όλες, κόβεται ένα κομμάτι το οποίο κρατά η οικογένεια του νεκρού. Τα υπόλοιπα κομμάτια από τις κουλούρες, τοποθετούνται σε δίσκους και πανέρια και μοιράζονται από τον ιερέα στην πλατεία του χωριού, στα καφενεία και στα καταστήματα. Τα άλλα κομμάτια από τις κουλούρες του Λαζάρου μοιράζουν οι μαυροφορεμένες στις γειτονιές τους, στα σπίτια των συγγενών και στους φίλους των νεκρών.
«Η σκέψη και ο λόγος αφορούν στη μνήμη των νεκρών»
Πάντα με την ελπίδα αλλά και τη σιγουριά, πολλές γυναίκες, μανάδες, αδερφές, της Ανάστασης, αποδίδουν την ευχή για αντάμωση ζώντων και νεκρών καθώς επίσης, όπως ανέφερε ο πατήρ Ανδρέας Κεφαλογιάννης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «τη σημερινή ημέρα υπάρχει πολύ έντονη όχι μόνο η συναισθηματική αλλά και η πνευματική παρουσία όσων έχουν φύγει από τη ζωή, στους χώρους όπου κινήθηκαν και υπήρξαν. Τούτο συμβαίνει, διότι τη σημερινή ημέρα του Λαζάρου η σκέψη και ο λόγος αφορούν στη μνήμη των νεκρών, στα πεπραγμένα τους και στο αποτύπωμα της ζωής τους».
Η γλυκιά λαζαροκουλούρα, θέλουν οι γυναίκες να συνταιριάζει με τη γλυκιά ανάμνηση, ενώ το έθιμο και όσα αφορούν σε προετοιμασία, ζύμωμα, στολισμό, το διδάσκουν στις μικρές κοπέλες με την εντολή να τιμούν πάντα τους νεκρούς της οικογένειας. Όπως εξήγησε ο πρωτοπρεσβύτερος, τα αρχικά ονομάτων στις λαζαροκουλούρες υποδηλώνουν ποια κουλούρα μέσα στο πλήθος αυτών εντός της εκκλησίας, ανήκει σε ποιο πρόσωπο. Σημαντικό χαρακτήρισε επίσης το γεγονός ότι, ακόμη και οι επισκέπτες του χωριού δέχονται το αντίδωρο μνήμης από τις λαζαροκουλούρες, γεγονός που μαρτυράει, όπως είπε, ότι, όπως σημαντική είναι η γνωριμία μεταξύ των ανθρώπων για τους ζωντανούς, σημαντική η γνωριμία που αφορά και τη μαρτυρία της μνήμης τους στους ξένους του τόπου.
Το Σάββατο του Λαζάρου στέλνει το μήνυμα της Ανάστασης και προετοιμάζει τους πιστούς για τη Μεγάλη Εβδομάδα. Οι Ανωγειανοί δε, θεωρούν πολύ σημαντική τη σημερινή ημέρα για τη φιλία μεταξύ των ανθρώπων μιας και ο Λάζαρος ήταν ο καλός φίλος του Ιησού.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ