Τον Μάιο του 2012, στις εθνικές εκλογές που έγιναν υπό το βάρος των μνημονίων, αλλά και του ακραίου λαϊκισμού, επικράτησε κατακερματισμός του πολιτικού συστήματος. Τα δύο πρώτα κόμματα, η ΝΔ του Σαμαρά και ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα, πήραν πρωτόγνωρα χαμηλά ποσοστά, η πρώτη 18,55% και 105 έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ 16,78% και 52 έδρες.
Όμως, αυτό που έκανε αίσθηση ήταν η εμφάνιση του κόμματος της Χρυσής Αυγής που από ποσοστά τύπου 0,3%-0,5% τα προηγούμενα χρόνια, κατάφερε να 6,97% και 21 έδρες. Περισσότεροι από 400 χιλιάδες Ελληνες ψήφισαν το ακροδεξιό, φιλοναζιστικό κόμμα, σε μια χώρα που έζησε στο πετσί της τον γερμανικό φασισμό στην Κατοχή.
Να θυμίσουμε ότι σε εκείνες της εκλογές ένα άλλο κόμμα, όχι νεοναζιστικό, αλλά «σκληρό» δεξιό, με ομοφοβικές και πολλές φορές «ψεκασμένες» θεωρίες, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες του Πάνου Καμμένου, πήραν ποσοστό 10,62% και 33 έδρες.
Τα εντυπωσιακά ποσοστά Καμένου και Μιχαλολιάκου αποδόθηκαν στην… αντισυστημική ψήφο. Στην ψήφο διαμαρτυρίας για τα θεσμικά κόμματα που έφεραν τη χώρα στην οικονομική κατάρρευση.
Και η ΝΔ πλήρωσε την οργή του κόσμου, αλλά και το ΠΑΣΟΚ τον Μάιο του 2012 πήρε ποσοστό μόλις 13,18% όταν πριν από τρία χρόνια είχε πιάσει ποσοστό 43,92%.
Στην αντισυστημική ψήφο οφείλει και το ΣΥΡΙΖΑ την έκρηξη των ποσοστών του, από το 3% στο 16,78% που τον καθιστούσε ισχυρό πολιτικό πόλο και «αντικαταστάτη» του ΠΑΣΟΚ στον δικομματισμό.
Όμως, εκείνη η «χαλαρή» ψήφος ή η αντισυστημική για πολλούς που είχαν εξοργιστεί με το υπάρχον πολιτικό σύστημα, έφερε τους νεοναζί στο πολιτικό σκηνικό και στη Βουλή.
Οι εντολές σχηματισμού κυβέρνησης δεν καρποφόρησαν ασφαλώς και η χώρα οδηγήθηκε σε δεύτερες εκλογές τον Ιούνιο.
Οι ομοιότητες εκείνης της περιόδου με τη σημερινή είναι πολλές. Η πρώτη Κυριακή αντιμετωπίζεται από πολλούς ψηφοφόρους με χαλαρή διάθεση.
Αλλοι θα πάνε να ψηφίσουν για να τιμωρήσουν τα κόμματα, ειδικά την κυβέρνηση, άλλοι δεν θα εμφανιστούν καν στις κάλπες με την αποχή να είναι μεγάλη.
Αλλωστε, όταν οι ψηφοφόροι βλέπουν ότι τα κόμματα δεν κάνουν καν προσπάθεια να συνεννοηθούν κι ότι η πρώτη Κυριακή είναι… χαμένη υπόθεση αναφορικά με τον σχηματισμό κυβέρνησης, το πιθανότερο είναι να επιλέξουν αντισυστημικά ή αποχή.
Τον Μάιο του 2012 η αποχή έφτασε το 35%.
Στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 η ΝΔ πήρε ποσοστό 29,66%, ο ΣΥΡΙΖΑ 26,89%, το ΠΑΣΟΚ, 12,28%.
Το ενδιαφέρον είναι ότι οι Ανεξάρτητοι Ελληνες πήραν 7,51% ενώ οι νεοναζί του Μιχαλολιάκου κράτησαν τις δυνάμεις τους παίρνοντας 6,92% και στέλνοντας 18 «παλικάρια» στη Βουλή.
Ενδεκα χρόνια μετά έχουμε εκλογές με πολλές ομοιότητες, αλλά πρέπει να σταθούμε στην ψήφο που οδηγείται σε ψεκασμένα, ακραία, λαϊκίστικα κόμματα ή στους διαδόχους της Χρυσής Αυγής.
Στη δημοσκόπηση της Metron Analysis για το Mega, στην πρόθεση ψήφου το κόμμα του Βελόπουλου παίρνει ποσοστό 4,2% ενώ το χωρίς καλύμματα ακροδεξιό κόμμα του φυλακισμένου Ηλία Κασιδιάρη λαμβάνει ποσοστό 3,8%.
Στην εκτίμηση ψήφου δε η Ελληνική Λύση παίρνει ποσοστό 5,2% ενώ οι νεοναζί από τους «Ελληνες – Εθνικιστικό Κόμμα» ανεβαίνουν στο 4,9%.
Στην έρευνα της MRB και στην πρόθεση ψήφου, η Ελληνική Λύση παίρνει ποσοστό 4,6% ενώ το κόμμα του Κασιδιάρη 4%. Αντίστοιχα, στην εκτίμηση ψήφου τα ποσοστά είναι 5,5% και οι «Ελληνες – Εθνικιστικό κόμμα» 4,8%.
Είναι προφανές ότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις ο καταδικασμένος Κασιδιάρης παίρνει ποσοστό άνω του 3% και μπαίνει στη Βουλή.
Με το νόμο 5019/2023 της κυβέρνησης απαγορεύεται σε κόμματα να συμμετάσχουν στις εκλογές αν έχουν ηγετικά στελέχη καταδικασμένα για κάποια αδικήματα, ανάμεσα στα οποία και εκείνο της εγκληματικής οργάνωσης.
Η απαγόρευση ισχύει όχι μόνο για την εμφανή ηγεσία αλλά και για τυχόν «αχυρανθρώπους».
Πρόκειται για ένα νόμο που θα κρίνει το Ανώτατο Δικαστήριο στις αρχές Μαίου.
Κάθε κόμμα θα υποβάλει σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα έως τις 2 Μαΐου την αίτησή του με τους υποψηφίους του (αυτό γίνεται για πρώτη φορά) ενώ δύο ημέρες πριν θα υποβληθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο το όνομα και το σήμα κάθε κόμματος.
Τότε θα ξέρουμε και αν ο Κασιδιάρης θα κατέβει στις εκλογές κι αν φυσικά θα εκλεγεί αν και φυλακισμένος.
Τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι δύο:
1. Το ένα είναι ότι η… χαλαρή αντιμετώπιση της πρώτης Κυριακής μπορεί να οδηγήσει σε νέες τερατογενέσεις. Να αναβιώσει η Χρυσή Αυγή και να ξαναμπούν οι νεοναζί στη Βουλή, δήθεν ως αντισυστημικοί.
Επειδή λοιπόν τώρα «όλοι γνωρίζουν», και δεν θα ξαφνιαστούν από τον εγκληματικό, ακροδεξιό χαρακτήρα και τον φασιστικό λόγο του κόμματος του Κασιδιάρη, καλό θα είναι να ξέρουν που θα κατευθύνουν την αντισυστημική ψήφο τους. Άλλο είναι να αποδοκιμάσουν τα κόμματα που δεν θέλουν κι άλλο να ενισχύσουν τους νεοναζί τους Κασιδιάρη. Από την άλλη, υπάρχουν σοβαρές ευθύνες, στην κυβέρνηση κατά κύριο λόγο, για το γεγονός ότι επετράπη στον Ηλία Κασιδιάρη να κάνει σόου μέσα από τις φυλακές και να κάνει κηρύγματα μίσους πίσω από τα κάγκελα. Υπήρχαν τρόποι να αποκοπεί η δραστηριότητα του νεοναζί στα social media κι όχι να επιτρέπει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη να τηλεφωνεί όπου θέλει και να βγάζει ακροδεξιούς λόγους οι οποίοι ηχογραφούνται και διανέμονται παντού. Με τη λογική αυτή θα μπορεί ένας βιαστής να παίρνει τηλέφωνο και να μιλά για βιασμούς ή ένας εγκληματίας να περιγράφει πώς σκοτώνει.
Και καλό είναι πρωτίστως τα κόμματα να αντιληφθούν ότι ο κίνδυνος της ακροδεξιάς και τους ακραίου λαϊκισμού είναι προ των πυλών της Βουλής και του πολιτικού βίου. Και να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο με ιδεολογική μάχη καθημερινά, αλλά κυρίως με προγράμματα που θα βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών.
2. Το δεύτερο είναι τι θα γίνει αν απαγορευτεί το κόμμα του Κασιδιάρη. Προς τα που θα μετακινηθούν οι ψηφοφόροι που είτε είναι ακροδεξιοί είτε πιστεύουν ότι το εθνικιστικό κόμμα είναι επιλογή αντισυστημικής ψήφου; Θα πάνε στη ΝΔ; Θα επιλέξουν κάποιο μικρότερο δεξιό κόμμα; Θα απέχουν; Σε κάθε περίπτωση αυτό το 4%-5% είναι σημαντικό ποσοστό και μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα και στα σενάρια αυτοδυναμίας ή συνεργασίας.