Το φαινόμενο του brain drain και η προσπάθεια που γίνεται για ανάσχεσή του και επιστροφή των νέων στην Ελλάδα, συζητάμε με τον υπουργό Επικρατείας, κ. Άκη Σκέρτσο. Ο κ. Σκέρτσος αναλύει τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση και όσα θα ακολουθήσουν, μιλά για τις μεγάλες επενδύσεις που έχουν γίνει στη χώρα μας, για τα φορολογικά και άλλα κίνητρα που δίνονται στις οικογένειες. «Αν την πρώτη τετραετία προτεραιότητα ήταν η μείωση των φόρων, προτεραιότητα για την επόμενη τετραετία θα είναι η αύξηση των μισθών και του εισοδήματος των πολιτών», τονίζει ο υπουργός ενώ για τους νέους αναφέρει: «Τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο και δημιουργείται χάρη στις πολιτικές μας που στηρίζουν τους νέους ένα περιβάλλον όχι μόνο με καλύτερα εισοδήματα, περισσότερες δουλειές και λιγότερους φόρους».
Αναλυτικά η συνέντευξη του Ακη Σκέρτσου:
Έχετε παρατηρήσει ή έχετε στοιχεία που δείχνουν ότι μετακομίζουν (Έλληνες κυρίως) εργαζόμενοι από τις χώρες του εξωτερικού στην Ελλάδα; Οι λεγόμενοι ψηφιακοί νομάδες.
Ναι υπάρχουν πλέον σαφείς ενδείξεις μερικής ανάσχεσης του brain drain και επιστροφής νέων στην Ελλάδα. Είναι μεγάλο στοίχημα για όλους μας να πείσουμε τους συμπατριώτες μας που άφησαν πίσω τους την πατρίδα στα χρόνια της κρίσης ότι η Ελλάδα αλλάζει προς το καλύτερο και προσφέρει πράγματι ευκαιρίες και δυνατότητες για μια καλύτερη ζωή στις νεότερες γενιές. Δεν είμαστε ακόμη εκεί που θα θέλαμε -κυρίως ως προς το ύψος των μισθών και το κόστος διαβίωσης- όμως μπορώ να πω ότι έχουμε κάνει αρκετά βήματα μπροστά από το 2019. Η χώρα μας εμφανίζει χάρη στην ασκούμενη οικονομική πολιτική -και κάτω από εξαιρετικά αντίξοες διεθνείς οικονομικές συνθήκες- διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από την υπόλοιπη Ευρώπη, μας εμπιστεύονται για πρώτη φορά με μεγάλες επενδύσεις εταιρίες κολοσσοί όπως η Microsoft, η Google, η Pfizer που δημιουργούν κέντρα καινοτομίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αφήσαμε οριστικά πίσω μας την περίοδο της 12ετούς μνημονιακής επιτήρησης και βρισκόμαστε πλέον ένα σκαλοπάτι πριν την ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023. Η Ελλάδα είναι κατά τον economist η θετική έκπληξη της Ευρώπης με επιδόσεις που ξεχωρίζουν τόσο στη μείωση του δημοσίου χρέους, στην τιθάσευση του πληθωρισμού αλλά και στην καλύτερη λειτουργία της δημοκρατίας, από τη θέση 39 το 2018 στη θέση 25 το 2022.
Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι σταδιακά τα πράγματα αλλάζουν προς το καλύτερο και δημιουργείται χάρη στις πολιτικές μας που στηρίζουν τους νέους ένα περιβάλλον όχι μόνο με καλύτερα εισοδήματα, περισσότερες δουλειές και λιγότερους φόρους, αλλά και με ένα κράτος πιο ψηφιακό, ένα δημόσιο σχολείο και πανεπιστήμιο που επιτέλους αξιολογείται και διασυνδέεται με την αγορά εργασίας, ένα δίχτυ υποστήριξης των νέων οικογενειών με Υπηρεσίες που στηρίζουν στην πράξη τους εργαζόμενους γονείς -και όχι μόνο με επιδόματα όπως γινόταν παλιά. Οι νέοι θα πιστέψουν ξανά στην Ελλάδα και θα επιστρέψουν σε αυτήν όταν βεβαιωθούν ότι νοιάζεται πραγματικά για την καθημερινότητα τους και τις ευκαιρίες που τους δίνουμε να ζουν και να προκόβουν στην πατρίδα μας. 
Ποιες είναι οι σημαντικότερες πολιτικές για τους νέους; Ετοιμάζετε κάποιο έξτρα σχέδιο ενίσχυσης των κινήτρων, με φορολογικά οφέλη;
Πεποίθησή μας είναι ότι μόνο η πολιτική που προσθέτει νέες και καλύτερες δουλειές στην οικονομία μπορεί να λογίζεται ως προοδευτική, αποτελεσματική και δίκαιη. Γι’ αυτό από την πρώτη μέρα που αναλάβαμε, θέσαμε σε εφαρμογή ένα καλά μελετημένο σχέδιο καίριων φιλοεπενδυτικών και ταυτόχρονα φιλεργατικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας. Μειώθηκαν περισσότεροι από 50 φόροι και εισφορές στην εργασία και το κεφάλαιο πετύχαμε αύξηση 10% στον κατώτατο μισθό και 12,3% στο μέσο μισθό, θέσαμε σε εφαρμογή την ψηφιακή κάρτα εργασίας ώστε να περιοριστούν οι εργοδοτικές καταχρήσεις στην αγορά εργασίας και να προστατεύονται οι εργαζόμενοι από την απλήρωτη υπερωριακή εργασία, εφαρμόσαμε ρυθμίσεις που συμφιλιωθούν την οικογενειακή με την εργασιακή ζωή δίνοντας μεγαλύτερη ευελιξία η εργασία να προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες του καθενός μας, πετύχαμε ένα άλμα ψηφιοποίησης στο δημόσιο με 1000 νέες ψηφιακές υπηρεσίες που μας γλυτώνουν κατά μέσο όρο 100 ώρες ετησίως χαμένου χρόνου σε ουρές κρατικών υπηρεσιών, διευρύναμε το σχολικό ωράριο έως τις 5.30 το απόγευμα ώστε οι εργαζόμενοι γονείς και ειδικά οι γυναίκες να μπορούν να εργάζονται χωρίς το άγχος της φύλαξης των παιδιών τους μετά το σχολείο.
Υπάρχουν 11 διακριτές δέσμες πολιτικών που αναβαθμίζουν την ελληνική αγορά εργασίας, όπως το δικαίωμα στην τηλεργασία και η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των εργαζόμενων σε πλατφόρμες, νέες γονικές άδειες, επίδομα γέννας αλλά και σύντομα μαίες που θα υποστηρίζουν μετά τη γέννα τους νέους γονείς, η εισαγωγή της ανταποδοτικότητας στις επικουρικές συντάξεις, η δημιουργία δηλαδή ενός ατομικού κουμπαρά για κάθε νέο ασφαλισμένο που εισήλθε στην αγορά εργασίας, η μειωμένη φορολογία κατά 50% για 7 χρόνια για όσους επιστρέφουν να εργαστούν στην Ελλάδα, και πολλά ακόμη.
Είναι εκεί που θα έπρεπε οι μισθοί; Όχι ακόμη και δουλεύουμε διαρκώς για να γίνουν καλύτεροι. Όμως οι αυξήσεις στα εισοδήματα δεν έρχονται με ένα νόμο και ένα άρθρο. Αποτελούν παρακολούθημα της δυναμικής ανάκαμψης της οικονομίας και απαιτούν μια σταθερή φιλοεπενδυτική πολιτική που θα εγγυάται αυτή τη δυναμική και βιώσιμη ανάκαμψη και φυσικά τη δίκαιη αναδιανομή της ειδικά προς τους νεότερους αλλά και τους πιο ευάλωτους σε βάθος χρόνου.
Έχετε στοιχεία για το αριθμό όσων έχουν προβεί σε μεταφορά φορολογικής έδρας από το 2019 (και για τα κρατικά έσοδα)
Η τάση επιστροφής είναι υπαρκτή και σαφής. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, περισσότεροι από 4.500 αλλοδαποί εργαζόμενοι και αυτοαπασχολούμενοι, αλλά και Έλληνες που έφυγαν από τη χώρα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, έχουν μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα αξιοποιώντας το πλέγμα των κινήτρων. Σε σύγκριση με τα στοιχεία του Ιουνίου του 2022 οι εργαζόμενοι που έχουν έρθει στη χώρα μας έχουν σχεδόν τετραπλασιαστεί.
Ωστόσο τα φορολογικά κίνητρα δεν αποτελούν τον μοναδικό δείκτη μέτρησης ούτε και ικανή ή αναγκαία συνθήκη επιστροφής. Πρέπει να αλλάξουν πολλά και σε διαφορετικά πεδία πολιτικής, οργάνωσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων αλλά και κουλτούρας ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει Country of choice για νέους εργαζόμενους και νέες οικογένειες. Όλες αυτές οι πολιτικές απαιτούν χρόνο για να ριζώσουν και να φέρουν αποτελέσματα στην αγορά εργασίας αλλά και μια κυβέρνηση που θα τις υπερασπιστεί σε βάθος χρόνου. Αυτό είναι άλλωστε και ένα από τα διλήμματα της επόμενης κάλπης. Αν θα συνεχίσουμε δηλαδή να πηγαίνουμε μπροστά ή θα τα ξηλώσουμε όλα αυτά κάνοντας πίσω ολοταχώς.
Η βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα βοηθά να έρθουν νέοι στην Ελλάδα. Οι μισθοί, αποτελούν κίνητρο; Και πώς θα βελτιωθεί αυτός ο τομέας;
Τα πρόσφατα στοιχεία της Εργάνης δείχνουν πως η ελληνική αγορά εργασίας αλλάζει σταδιακά προς το καλύτερο και γίνεται πιο δίκαιη με όρους ισότητας και συμμετοχής των γυναικών στην απασχόληση, πιο ποιοτική με όρους καλύτερων αμοιβών και θέσεων εργασίας, και πιο δυναμική με όρους ποσοτικούς ως προς την αύξηση της απασχόλησης και την ένταξη σε αυτή όλο και περισσότερων εργαζομένων.
Το 2022 συγκριτικά με το 2018 η ανεργία μειώθηκε κατά 40% ενώ δημιουργήθηκαν συνολικά 263.000 νέες θέσεις. Ο μέσος μισθός αυξήθηκε κατά 130 ευρώ το μήνα από 1046 σε 1176 ευρώ, (δηλαδή ετησίως κατά 1.820 ευρώ) και ο κατώτατος κατά 882 ευρώ το χρόνο, παραπάνω δηλαδή από έναν πρόσθετο 15ο μισθό και στις δυο περιπτώσεις.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο κατά τη γνώμη μου είναι η σημαντική αύξηση των γυναικών και των νέων που εργάζονται και η δραστική μείωση κατά 35% των θέσεων εργασίας με αμοιβές κάτω των 700 ευρώ. Η χώρα μας διαχρονικά σημείωνε την χαμηλότερη συμμετοχή γυναικών και νέων στην αγορά εργασίας ακριβώς διότι έλειπε μια πολιτική που να αντιμετωπίζει τα εμπόδια που έβρισκαν στην αναζήτηση εργασίας. Αυτά φαίνονται πλέον ότι αφαιρούνται σταδιακά με αποτέλεσμα η Ελλάδα να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση απασχόλησης γυναικών και νέων στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Φυσικά βρισκόμαστε ακόμη σε χαμηλό επίπεδο και πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα. 
Το σχέδιο για τους νέους και την ενίσχυση της οικογένειας, το οποίο έχει ανακοινωθεί η κυβέρνηση- πέραν από τη φθηνή στέγη, ανακαίνιση κατοικίας κλπ- θα ενισχυθεί με νέες παρεμβάσεις; Όπως για παράδειγμα, τη μείωση των τελών κυκλοφορίας;
Το σχέδιο #Σπιτιμου είναι η απάντηση της πολιτείας στο πρόβλημα της ακριβής στέγης που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότεροι νέοι. Για πρώτη φορά η ελληνική πολιτεία υλοποιεί μια φιλόδοξη πολιτική με εξασφαλισμένους πόρους 1,8 δις ευρώ και 137.000 δικαιούχους, από φοιτητές, εργένηδες αλλά και νέα ζευγάρια και οικογένειες ηλικίας έως 39 ετών, ώστε να μπορούν είτε να αγοράσουν το δικό τους σπίτι είτε να ανακαινίσουν ένα παλιότερο ακίνητο ώστε να μπορούν να μείνουν σε αυτό.
Για πρώτη φορά επίσης δημιουργούμε το πλαίσιο για την αντιπαροχή κρατικών οικοπέδων και κτιρίων με σύγχρονες κατοικίες που θα δίνονται με προσιτό ενοίκιο. Όλα αυτά τίθενται σε εφαρμογή από τον Μάρτιο του 2023. Νεότερες παρεμβάσεις φυσικά μελετώνται και θα ανακοινωθούν καθώς οδεύουμε προς τις εκλογές.
Ως προς τη μείωση των φόρων, σχεδιάζει η κυβέρνηση νέες παρεμβάσεις ελαφρύνσεων για τους νέους μισθούς ή και τους επαγγελματίες;
«Λιγότεροι φόροι» ήταν η κεντρική μας δέσμευση στις προηγούμενες εκλογές. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε κάνει τη συνειδητή επιλογή να υπερφορολογήσει πολίτες και επιχειρήσεις και κυρίως την μεσαία τάξη. Και αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους της οικονομικής στασιμότητας την πενταετία ΣΥΡΙΖΑ. 29 αυξήσεις σε φόρους και εισφορές ζήσαμε την περίοδο 2015-2019. 
Αντίθετα εμείς πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι η πολιτική των υψηλών φόρων είναι και κοινωνικά άδικη και οικονομικά αναποτελεσματική. Για αυτό μειώσαμε σειρά φόρων τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις. Αναφέρω ενδεικτικά την κατάργηση πλέον της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ παραπάνω από όσο είχαμε δεσμευτεί -κατά 35%- τη μείωση της φορολογίας φυσικών προσώπων με εισαγωγικό συντελεστή 9%, τη μείωση του φόρου των επιχειρήσεων στο 22% από 28%, των μερισμάτων στο 5% και τη μείωση της προκαταβολής φόρου (από το 100% στο 80% για τις επιχειρήσεις και στο 55% για τους ελεύθερους επαγγελματίες). Και βέβαια, τη μείωση των εισφορών (κατά 4,4%) για εργαζόμενους και εργοδότες.
Επιπλέον αναφορικά με τους έμμεσους φόρους, εν μέσω πανδημίας μειώθηκε ο ΦΠΑ σε μια σειρά αγαθών και υπηρεσιών, όπως οι μεταφορές, η εστίαση, τα γυμναστήρια και άλλοι κλάδοι από το 24% στο 13%, με σημαντικό δημοσιονομικό κόστος 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Μειώθηκε μόνιμα ο ΦΠΑ σε σημαντικούς συντελεστές για την αγροτική μας παραγωγή, όπως είναι οι ζωοτροφές και τα λιπάσματα, από το 13% στο 6%, με σκοπό τον περιορισμό των επιπτώσεων των διεθνών αυξήσεων στις τιμές, ενώ επεστράφη και ο ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο. Συνεπώς, μειώσαμε σημαντικά και μια σειρά έμμεσων φόρων. Όλες αυτές οι μειώσεις άμεσων και έμμεσων φόρων έγιναν χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία της χώρας.
Με την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και πληρωμών που μειώνουν την παραοικονομία και αυξάνουν τα έσοδα θα φροντίσουμε να μειώσουμε την επόμενη τετραετία και άλλο τις ασφαλιστικές εισφορές και τη φορολογία της εργασίας ώστε να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων αλλά και το μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων. Και πάντοτε στα πλαίσια της δημοσιονομικής σταθερότητας.
Αν την πρώτη τετραετία προτεραιότητα ήταν η μείωση των φόρων, προτεραιότητα για την επόμενη τετραετία θα είναι η αύξηση των μισθών και του εισοδήματος των πολιτών.
